فهرست مطالب

نشریه نهال و بذر
سال هفدهم شماره 1 (بهار 1380)

  • تاریخ انتشار: 1380/02/01
  • تعداد عناوین: 10
|
  • همایون کانونی* صفحات 1-11

    به منظور تعیین و معرفی ارقام نخود پرمحصول و سازگار به شرایط دیم منطقه کردستان، آزمایشی با استفاده از 12 رقم نخود سفید در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار به مدت سه سال (77-1375) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم خرکه کردستان به اجراء در آمد و ژنوتیپ های آزمایشی از لحاظ عملکرد دانه و سایر صفات زراعی مورد بررسی قرار گرفتند. در هر سال، عملکرد دانه ارقام به طور جداگانه از طریق تجزیه واریانس ساده مورد آزمون قرار گرفته و در سال سوم، به منظور تعیین اثرات متقابل ژنوتیپ × محیط، تجزیه واریانس مرکب انجام شد. روابط بین صفات یادداشت برداری شده از طریق برآورد ضرایب همبستگی و پایداری فنوتیپی هر ژنوتیپ با توجه به سه پارامتر میانگین عملکرد دانه، شیب خط رگرسیون (bi) و انحراف از رگرسیون (S2di) بررسی شدند. نتایج تجزیه واریانس مرکب سه ساله در کردستان حاکی از معنی دار بودن اثرات سال، رقم و اثر متقابل سال در رقم برای اغلب صفات بود. همبستگی عملکرد دانه با ارتفاع بوته و وزن 100 دانه منفی و معنی دار و با تعداد دانه در غلاف مثبت و معنی دار برآورد شد. رقم ILC 482 با متوسط عملکرد 1.04 تن در هکتار و لاین 5-61-53 با عملکرد 1.002 تن در هکتار بیشترین عملکرد دانه را تولید نموده و از ثبات و سازگاری متوسطی برخوردار بودند. در مجموع می توان رقم ILC 482 را از لحاظ بالا بودن عملکرد دانه و نوسان کمتر عملکرد طی سال های مختلف، به عنوان رقم پرمحصول و سازگار برای منطقه کردستان توصیه و معرفی کرد.

    کلیدواژگان: نخود زراعی، ارقام، پارامترهای پایداری، همبستگی
  • جلیل دژم پور* صفحات 12-20

    به منظور برآورد نیاز دمایی چند رقم زردآلو و تعیین ارتباط آن با زمان گل دهی، آزمایش طی سال های 78-1376 روی پنج رقم زردآلوی تجارتی به اسامی نصیری، اردباد، قرمز شاهرود، قربان مراغه و درشت ملایر در ایستگاه تحقیقات باغبانی سهند اجرا شد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با روش کشت قلمه های تک جوانه ای در محیط با شرایط قابل کنترل به صورت دوره های 15 روزه از اواسط تابستان تا اواخر زمستان انجام و از طریق برآورد واحدهای سرمایی (Chill-units) و مجموعه درجه ساعات رشد (Growth degree hours) مقدار نیاز سرمایی و حرارتی محاسبه گردید. نتایج نشان داد ارقام در دست بررسی با وجود داشتن زمان گل دهی یکسان از نظر مدت زمان مراحل مختلف رکود و مقادیر نیاز سرمایی و دمایی با هم اختلاف داشته و رفتارهای متفاوتی نشان می دهند. رقم قربان مراغه با رکود کوتاه مدت، زودتر از بقیه ارقام خواب فیزیولوژیکی خود را تمام کرده و دارای نیاز سرمایی نسبتا کمتر و نیاز دمایی بیشتری بود. در صورتی که ارقام نصیری و اردباد زمان رکود طولانی داشتند، دیرتر از بقیه ارقام از خواب خارج شدند و دارای نیاز سرمایی بیشتری بودند.

    کلیدواژگان: زردآلو، خواب فیزیولوژیکی، زمان گل دهی، سازگاری کلیمائی
  • بهروز پیرایش فر*، پ. ها. هاریداس رائو، آر. سای منوهر صفحات 21-31
    چاپاتی نوعی نان مسطح و عمدتا غیر تخمیری است که غذای اصلی جمعیت شبه قاره هندوستان را تشکیل می دهد. تاثیر سورفاکتانت ها بر خواص ژلاتینه شدن نشاسته آرد کامل گندم (Whole Wheat Flour = WWF) تجارتی و نیز کیفیت نان چاپاتی تهیه شده از آن در طی نگهداری به مدت 1. 24 و 48 ساعت مورد بررسی قرار گرفت. برای تهیه نان چاپاتی از آرد کامل گندم حاوی 0.25، 0.50 و 0.75 درصد گلیسرول مونواستیارات (Glycerol Mono Stearate = GMS)، سدیم استیاریل لاکتیلات (Sodium Stearyol-2-Lactylate = SSL) و مخلوط (50:50) GMS+SSL استفاده شد. خواص ژلاتینه شدن آرد با استفاده از دستگاه Rapid Visco Analyzer و ویژگی های بافت چاپاتی به کمک دستگاه Texture Analyzer تعیین گردید. امتیاز نهایی در مورد ویژگی های ارگانولپتیکی به عنوان شاخصی از کیفیت ظاهری، عطر و بو، انعطاف پذیری، مقاومت در برابر پارگی و کیفیت خوراکی در طول نگهداری نان چاپاتی بسته به نوع و مقدار سورفاکتانت ها تغییر نمود. نان چاپاتی تهیه شده از آرد کامل گندم به علاوه 0.5 درصد GMS نرم و از لحاظ ظاهری مطلوب تر بوده و ضمن داشتن عطر و بوی مطلوب در طی مدت نگهداری در برابر پارگی از خود مقاومت مطلوبی نشان داد به طوری که می توان آن را یکی از مناسب ترین سورفاکتانت ها برای تهیه و نگهداری نان چاپاتی دانست.
    کلیدواژگان: نان چاپاتی، سورفاکتانت ها، امولسیفایر ها، ارزیابی حسی، رئولوژی
  • داوود صادق زاده اهری* صفحات 32-43

    این بررسی بر روی عملکرد 9 رقم و لاین گندم نان از سه عادت رشدی متفاوت (بهاره، بینابین و زمستانه) در دو تاریخ کاشت (کشت زود در اوایل مهر و کشت دیر در اواسط آبان ماه) و طی سه سال زراعی متوالی (77-1374) در منطقه سردسیر دیم مراغه (با متوسط بارندگی 365 میلی متر و ارتفاع 1720 متر از سطح دریا به طول جغرافیایی 46 درجه و 30 ثانیه شرقی و عرض 37 درجه و 15 دقیقه شمالی) در شمال غربی ایران انجام شد. آزمایش در قالب طرح اسپلیت پلات بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. کرت های اصلی به تاریخ های کاشت و کرت های فرعی به ارقام اختصاص داده شدند و عملکرد دانه ارقام و لاین های آزمایشی مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی نشان داد که اثر تاریخ کاشت و رقم در سطح 1% و اثرات متقابل تاریخ کاشت × رقم در سطح 5% بر روی عملکرد معنی دار بودند. مقایسه های گروهی نشان داد که در طول اجرای آزمایش (77-1374)، متوسط عملکرد ارقام با عادت رشدی زمستانه بیشتر از عملکرد ارقام و لاین های دارای عادت رشدی بهاره و بینابین بود و از نظر آماری اختلاف معنی داری وجود داشت (در سطح 1%). مطابق نتایج به دست آمده از این بررسی، در مناطق سردسیر دیم شمال غربی ایران، کشت ارقام و لاین های گندم نان با عادت رشدی زمستانه توصیه می گردد و خط مشی اصلاح گندم در این مناطق در وهله اول باید مبتنی بر تولید و ایجاد ارقام و لاین های زمستانه باشد.

    کلیدواژگان: گندم، کشت دیم، کاشت زود و دیر، خط مشی اصلاح
  • عمران عالی شاه* صفحات 44-60

    به منظور آگاهی از میزان تنوع در ژنوتیپ های مختلف آپلند(Gossypium hirsutum) در ایران، 35 ژنوتیپ مختلف شامل ارقام وارداتی، دورگ و موتانت موجود در موسسه تحقیقات پنبه ایران در سال های 1376 و 1377 در گرگان مورد ارزیابی قرار گرفتند. بررسی صفات مرفولوژیکی و کمی، تنوع بسیار خوبی را در بین ژنوتیپ های مورد مطالعه نشان دادند از 15 صفت اندازه گیری شده، 12 صفت در سال 1376 و 11 صفت در سال 1377 دارای اختلاف معنی دار آماری بودند. بررسی نتایج دو ساله نیز اختلاف بین ژنوتیپ های مختلف را از نقطه نظر تمامی صفات مورد مطالعه تایید نمود. در مقایسه میانگین تیمارها با آزمون چند دامنه ای دانکن، رقم جکوروا (Gukurova) از نظر عملکرد در ردیف اول و رقم ورامین در ردیف آخر قرار گرفتند و از نظر زودرسی ارقام شیرپان 603 (Shirpan 603)، شیرپان 539 (Shirpan 539)، بلی ایزوار (Beli Izvor) و استرین شماره 254 در ردیف اول و ارقام تجارتی ساحل و ورامین در ردیف آخر قرار گرفتند. برای گروه بندی ژنوتیپ های مختلف از دو روش آماری چند متغیره تجزیه خوشه ای (Cluster analysis) و تجزیه به مولفه های اصلی (Principal Component Analysis = PCA) استفاده شد که هر دو روش نتایج تقریبا مشابهی را نشان دادند، به طوری که ژنوتیپ های مختلف در چهار گروه متفاوت گروه بندی شدند. بدیهی است که کلاس های دورتر در دورگ گیری ها، هتروزیس بیشتر و نتایج بهتری را نشان خواهند داد و این احتمال وجود دارد که بتوان در طی برنامه های آتی اصلاح پنبه، نتایج مفیدی را از تلاقی دسته های مختلف به دست آورد.

    کلیدواژگان: پنبه (Gossypium hirsutum)، تنوع ژنوتیپ ها، توارث پذیری
  • محتشم محمدی* صفحات 61-73
    اصلاح مواد ژنتیکی و به نژادی از طریق گزینش بر مبنای صفات زراعی که تحت تنش های محیطی در شرایط زراعی اعمال می گردد امکان پذیر است. با توجه به پیچیده بودن صفت عملکرد دانه و هزینه سنگین ارزیابی مواد ژنتیکی در محیط های مختلف، شناخت رابطه سایر صفات با عملکرد دانه از اهمیت بسزایی برخوردار است. به منظور بررسی اهمیت نسبی صفات زراعی و میزان تاثیر مستقیم و غیرمستقیم آن ها با عملکرد دانه، این تحقیق بر روی تعداد 120 ژنوتیپ جو در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گچساران طی سال زراعی 77-1376 انجام شد. لاین های مزبور در طرح آگمنت مورد مقایسه قرار گرفتند. با استفاده از رگرسیون گام به گام جلو رونده و تجزیه علیت مشخص گردید دوره پر شدن دانه و ارتفاع بوته ضرایب همبستگی بالایی با عملکرد دانه و اثر مستقیم قابل توجهی بر روی آن داشتند و لذا به عنوان معیارهای موثر در گزینش ارقام جو در شرایط تنش پیشنهاد می شوند. در کلیه ژنوتیپ های برگزیده، ارتفاع بوته و دوره پر شدن دانه بیش از میانگین کل ارقام بررسی شده بود.
    کلیدواژگان: جو، گرما، خشکی، تحمل، صفات زراعی
  • عباس سعیدی*، محمد عابدینی اسفهلانی، قاسم کریم زاده، عزیزالله علی زاده صفحات 74-87

    برای مطالعه نحوه توارث مقاومت به گسترش قارچ Fusarium graminearum در سنبله های گندم در شرایط گلخانه ای، مقاومت شش رقم گندم بهاره(Triticum aestivum L.) با سطوح مختلف مقاومت و 15 نتاج F1 حاصل از تلاقی دی آلل یک طرفه آن ها به دو جدایه قارچ مذکور به روش مایه زنی نقطه ای ارزیابی شد. برای ارزیابی مقاومت، گسترش بیماری 28 روز بعد از مایه زنی بر اساس مقیاس 5-0 یادداشت برداری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تجزیه دیالل به دو روش گریفینگ (روش دوم و مدل ثابت) و جینکز و هیمن انجام و مشخص شد که برای هر دو جدایه اثرات ترکیب پذیری عمومی (GCA) و ترکیب پذیری خصوصی (SCA) معنی دار بوده ولی اثرات GCA نسبت به SCA خیلی بیشتر است. تجزیه واریانس ژنتیکی نیز نشان داد که واریانس ژنتیکی افزایشی مهم تر از غالبیت می باشد. وراثت پذیری عمومی و خصوصی برای جدایه اول به ترتیب 0.89 و 0.63 و برای جدایه دوم به ترتیب 0.86 و 0.59 برآورد شد، در نتیجه انتظار می رود که انتخاب برای صفت مقاومت به فوزاریوم سنبله در نتاج حاصل از تلاقی ارقام مورد آزمایش موثر باشد.

    کلیدواژگان: گندم (Triticum aestivum L.)، فوزاریوم سنبله، Fusarium graminearum، ژنتیک مقاومت، تجزیه دیالل
  • عبدالحسین طوطیایی*، عزیزالله علی زاده، محمدرضا قنادها صفحات 88-94

    به منظور بررسی همبستگی بین رنگ های مختلف بذر با شدت آلودگی به بیماری بلایت فوزاریومی سنبله گندم، در سال زراعی 77-1376 تعداد 121 ژنوتیپ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی ساری و 189 ژنوتیپ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان تحت شرایط سیستم مه پاشی (Mist Irrigation) کشت گردیدند. پس از چند مرحله اسپرپاشی با قارچ عامل بیماری (آلودگی مصنوعی)، ارزیابی واکنش ژنوتیپ ها به بیماری و نیز تعیین درصد آلودگی دانه ها پس از برداشت محصول انجام شد. میزان مایه قارچ و تعداد دفعات اسپرپاشی و در نتیجه شدت آلودگی در ایستگاه گرگان به مراتب بیشتر از ساری بود. با توجه به دسته بندی ژنوتیپ ها در پنج گروه رنگ سفید سفید، سفید، کرم، قرمز و قرمز تیره ضرایب همبستگی بین گروه های مختلف رنگ با درصد آلودگی سنبله (Disease Incidence = DIC)، درصد آلودگی سنبلچه (Disease Index = DIX) و همچنین درصد آلودگی دانه تعیین شد. دسته های مختلف رنگ ها برای هر سه پارامتر آلودگی با استفاده از روش مقایسه میانگین ها با تعداد نمونه های نامساوی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان داد که بین رنگ های مختلف در ایستگاه ساری از نظر میزان آلودگی تفاوت معنی داری وجود ندارد ولی در ایستگاه گرگان که شدت آلودگی بالا بود ژنوتیپ هایی با دانه های قرمز، قرمز تیره و پس از آن سفید سفید نسبت به ژنوتیپ های با رنگ دانه سفید و کرم مقاوم تر بودند. از این ویژگی که در شرایط همه گیری شدید تاثیر گذار است می توان برای غربال ژرم پلاسم مقاوم به این بیماری استفاده نمود.

    کلیدواژگان: گندم، فوزاریوم سنبله، رنگ بذر
  • احمد مرتضوی بک*، رضا امین پور صفحات 95-106

    به منظور بررسی اثر تاریخ های مختلف کاشت پاییزه و زمستانه در دو عمق کاشت بر خصوصیات عملکرد ارقام تجاری سیب زمینی، آزمایشی در دو سال زراعی 77-1376 و 78-1377 در مزرعه تحقیقاتی کبوترآباد اصفهان به صورت کرت های دوبار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی رقم (مارفونا، مورن و کوزیما)، فاکتور فرعی عمق کاشت (10 و 20 سانتی متر) و فاکتور فرعی فرعی تاریخ کاشت (آبان، نیمه دوم بهمن و نیمه دوم اسفند) بود. نتایج نشان داد که تاریخ های کاشت اسفند و بهمن از نظر عملکرد کل، عملکرد غده های درشت (بزرگتر از 55 میلی متر)، غده های بذری (35 تا 55 میلی متر) و غده های ریز (کوچکتر از 35 میلی متر) برتری معنی داری نسبت به تاریخ کاشت آبان دارد. با افزایش عمق کاشت (از 10 به 20 سانتی متر) عملکرد کل و عملکرد غده های درشت به طور معنی داری افزایش نشان داد و در سایر موارد تفاوت معنی داری ملاحظه نشد. مقدار عملکرد کل 40.39 تن در هکتار و عملکرد غده های درشت 27.84 تن در هکتار در رقم مارفونا با اختلاف آماری معنی داری بیشتر از دو رقم دیگر بود. بررسی رشد و نمو گیاهان نشان داد که زودترین زمان غده زایی در گیاهان کشت بهمن ماه و دیرترین آن در گیاهان کشت پاییزه صورت گرفت. تعداد ساقه هوایی گیاهان کشت پاییزه نیز کمتر از گیاهان دو تاریخ بهمن و اسفند بود همچنین کشت پاییزه سبب زودرسی محصول نگردید.

    کلیدواژگان: سیب زمینی، غده زائی، غده بذری، ساقه اصلی، عملکرد
  • قربان علی نعمت زاده*، حبیب الله عارفی، یدالله خنکدار، زیبا فقیه نصیری، ولی الله فتحی، احمد ولی زاده، ترانه اسکو، منصور بهرامی، رمضان حسینعلی مانی صفحات 107-115

    در سال 1364 در یک برنامه مدون، تلاقی های مختلفی در قالب طرح دای آلل کراس کامل بین چندین رقم محلی با کیفیت پخت و خوراک عالی و ارقام پرمحصول اما با کیفیت پایین انجام شد. پس از سه سال مطالعات ژنتیکی، از اطلاعات حاصله در تحلیل های ژنتیکی، انتخاب تلاقی مورد نظر و در نهایت انتخاب تک بوته ها و لاین های برتر مورد نظر، با روش شجره ای، استفاده گردید. نتیجه این تحقیق شش لاین خالص برتر بود که از تلاقی بین ارقام محلی سنگ طارم و حسن سرایی با رقم اصلاح شده آمل 3 به دست آمد. از میان لاین های به دست آمده، لاین D2-12-54 از لحاظ عملکرد و کیفیت نسبت به سایر ارقام اصلاح شده برتر بود و از برخی جهات نیز نسبت به ارقام اصلاح شده پرمحصول از جمله آمل 3 و نعمت برتری خاصی داشت. از جمله خصوصیات برتر این لاین جدید 7 الی 10 روز زودرسی و نیز خواص فیزیکوشیمیایی مطلوب آن می باشد. از لحاظ فیزیکی، دانه های لاین جدید کاملا شبیه طارم و از لحاظ خواص شیمیایی نیز تا حدود زیادی با آن مشابهت دارد. لاین D2-12-54 دارای عملکردی بالغ بر 8 تن در هکتار، نسبتا میان رس، متحمل به آفت کرم ساقه خوار و نسبت به مهم ترین بیماری رایج منطقه (بلاست) کاملا مقاوم است. متوسط ارتفاع آن حدود 100 سانتی متر، مقاوم به ورس، دانه دراز، دارای 26.2 درصد آمیلوز، غلظت ژل کم، درجه ژلاتینی شدن متوسط و عطر و طعم کم می باشد.

    کلیدواژگان: برنج، رقم پرمحصول ندا، کیفیت پخت و خوراک، صفات کمی و کیفی، عملکرد
|
  • H. Kanouni * Pages 1-11

    In order to determine the high yielding and adaptable chickpea cultivars to rainfed conditions of Kurdistan province, a trial was conducted for three years (1996-1998) at Kharke Experimental Station of Kurdistan. In this experiment twelve genotypes of Kabuli type chickpea were compared in a Randomized Complete Block Design with four replications. Yield and some yield - related characters were measured at proper times and statistical analysis such as simple and combined ANOV A and estimation of correlation coefficients were done and final results were obtained. Seed yield was negatively correlated with plant height and 100 seeds weight and positively with number of seeds per pod. Stability parameters based on Eberhart and Russell method and also comparisons of average yield of each entry using Duncan's Multiple Range Test showed that, cultivars ILC 482 and line 5-61-53 with yield means of 1040 and 1002 kgha-1, performed more stable yield and were found to be adaptable to Kurdistan region.

    Keywords: Chickpea, Cultivars, Stability parameters, Correlation
  • J. Dezhampour * Pages 12-20

    In this experiment the chilling and heating requirements of 5 commercial apricot (Prunus armenica L .) cultivars, Nasiri, Ordobad, Ghorban-e-Maragheh, Ghermez- e- Shahrood and Dorosht-e-Malayer were studied during years 1997-99 to assess their adaptability and time of blooming under different climatic conditions at Sahand Horticultural Research Station. Cut shoots of cultivars were prepared and kept in growth chamber in 15 days intervals, during the dormant period, from mid-summer up to late winter. The results indicated that the cultivars had different phases of dormancy during fall and winter, nevertheless they were blooming at the same time. The cultivar Ghorban-e-Maragheh with a short dormancy period had low chilling and high heating requirements. The cultivars Nasiri and Ordobad had deep and long true dormancy with high chilling requirements.

    Keywords: Apricot, physiologic dormancy, blooming time, climatic adaptability
  • B. Pirayeshfar *, P. Haridos Rao, R. Sai Manohar Pages 21-31
    The Chapati is a flat unleavened baked prodouct which forms the staple food of the majority of the population in the Indian subcontinent. Studies were carried out to determine the effect of surfactants on the pasting characteristics of commercial Whole Wheat Flour (WWF) as well as the quality of Chapati during storage for 1, 24 and 48 hours. WWF with 0.25%, 0.50% or 75% Glycerol Mono Stearate (GMS), Sodium Stearoyl-2-Lactylate (SSL) and a 50:50 mixture of GMS+SSL used to make Chapaties. The pasting characterstics of improved flours and the texture characteristics of Chapaties measured using a Rapid Visco Analyzer and a Texture Analyzer respectively. The overall sensory score which is an indicator of appearance, aroma, pliability, tearing strength and eating quality was used to assess the product quality in the preparation and preservation of Chapati. The studies indicated that the pasting characteristics of flours, texture analysis parameters and sensory characteristics of Chapaties during the storage varied depending on the type and the amount of surfactants. Chapati made from WWF with 0.5% GMS was softer and more desirable in appearance, had a typical wheaty aroma and resisted tearing during the storage and thus this mixture was considered to be the most suitable for preparation and preservation of Chapati.
    Keywords: Chapati, Surfactants, emulsifiers, Sensory quality, Rheology
  • D. Sadeghzadeh Ahari * Pages 32-43

    This study was conducted on nine bread wheat genotypes from three different class of growth habit (spring, facultative and winter) in two different planting dates (early planting in early October and late planting in late November), in Maragheh region during three consecutive cropping seasons (1995-1998). Maragheh is a cold dry area with average percipitation of 365mm and altitude of 1720 m above sea level, located at 46°, 30' eastern longitude and 37°, 15' north latitude in north west of Iran. The experimental design was split plot based on R.C.B.D. with 3 replications, in which the main and sub-plots were allocated to the planting dates (First planting date, late September Second planting date, early November), and genotypes (nine genotypes) respectively. Results obtained from group comparison (orthogonal) showed that during the experimental years (3 years), the average yield of winter growth habit genotypes was significantly (?= 1%) higher than those of spring and facultative growth habits. According to the results, in dry and cold areas of north west of Iran, bread wheat lines with winter growth habit can be recommended for planting and wheat improvement strategies for such locations should be based on producing the winter type cultivars.

    Keywords: Wheat, Rainfed, early, late planting, improvement strategies
  • E. Alishah * Pages 44-60

    In order to study the genetic variation in upland cotton genotypes, 35 genotyes were evaluated in Hashemabad Cotton Research Station of Gorgan in 1997 and 1998. Genotypes showed high variation for morphological and quantitative traits, as 12 traits in 1997 an 11 traits in 1998 were found significant. Two years results also showed significant differences among the genotypes Varamin had the highest and the lowest yields, respectively. For earliness, cultivars Shirpan 603 and 539, Beli Izvor and strain No. 254 were evaluated as early, and Sahel and Varamin as late varieties. Clustering of genotypes were done by cluster analysis and principal component analysis (PCA) methods. Both methods showed the same results for clustering of the genotypes in four groups. It is clear that distant groups would be shown more heterosis in hibridization proceedures.

    Keywords: Cotton (Gossypium hirsutum), genotypical variations, heritability
  • M. Mohammadi * Pages 61-73
    Improvement of genotypes can be achieved by using of the agronomic traits that may respond to the environmental stresses. Complexity of grain yield, and so the high cost of evaluation of germplasm in different environments cause the agronomic traits and their relationships with grain yield become important. In order to study the relative importance and direct and indirect effects of agronomic traits (as selection criteria) on grain yield, this research was conducted at Gachsaran Agricultural Research Station in 1997/98 cropping season. In the experiment, 120 barley genotypes were evalutad in an augmented design. Using stepwise regression and path analysis indicated that grain filling period and plant height showed high relationship with grain yield. Therefore, the two traits are suggested as effective criteria in selection of barley genotypes in heat and drought stress conditions.
    Keywords: Barley, heat, drought, tolerance, agronomic traits
  • A. Saidi *, M. Abedini Esfahan, GH. Karim Zadeh, A. Ali Zadeh Pages 74-87

    To study inheritance of resistance to spread of Fusarium graminearum in spikes of wheat resistance of six spring wheat cultivars (T. aestivum L.) representing different levels of resistance and all possible Fl combinations excluding reciprocals was evaluated with two isolates of F. graminearum. Resistance to spread of the fungus was evaluated in greenhouse by point injection method at anthesis stage. Data for disease spread were collected 28 days after inoculation based on a scals of 0-5. Diallel analysis was performed according to Griffing (method 2, modell) and Hayman and links methods. GCA and SCA effects were significant, but GCA effects were greater than SCA effects. Genetic variance analysis showed strong additive gene action for resistance. Broad sense and narrow sense heritabilities ranged from 0.86-0.89 and 0.59-0.63, respectively. The preponderance of additive genetic variance indicates that considerable progress can be expected from selection.

    Keywords: Wheat, Triticum aestivum L, Fusarium head blight, Fusarium graminearum, resistance genetics, diallel analysis
  • A. Toutiaei *, A. Ali Zadeh, M.R. Ghanadha Pages 88-94

    During 1997-98 Cropping season, 121 genotypes of wheat at Sari Agricultural Research Station and 189 genotypes at Gorgan Agricultural Research Station were evaluated for their reaction to Fusarium head blight (FHB). Studies were conducted to determine correlation between seed colors (white white, white, cream, red and drak red) and disease severity. The results showed that there was no significant difference between color groups at Sari Station (where low infection of the disease occurred), but in Gorgan Station (under high infection), genotypes wiht dark red, red and white white seed colors, were more resistant than those with cream and white colors. These results can be helpful in screening wheat germplasm for resistance to FHB.

    Keywords: Wheat, Fusarium head blight, seed color
  • A. Mortazavibak *, R. Aminpour Pages 95-106

    A field study was conducted to study the effects of planting season and planting depth on tuber yield of three commercial potato cultivars at Kabotar-Abad Agricultural Research Station of Isfahan, in 1997-99 growing seasons. The experiment design was a complete randomized block using a split-split plot arrangement. The main plots treatments were potato cultivars namely Marfona, Morene and Cosima, the sub plots treatments were two planting depth of 10 and 20 cm, and the sub-sub plots treatments were three planting dates of late October (LO), early February (EF) and early March (EM). The results showed that the total tuber yield and yields of large sized (>55mm), seed size (35-55mm) and the small sized tubers.

    Keywords: Potato, tuberization, seed tuber, main stem, yield
  • GH.A. Nematzadeh *, H. Arefi, Y. Khondar, Z. Faghih Nasiri, V. Fathi, A. Vali Zadeh, T. Oskoo, M. Bahrami, R. Hosseinali Mani Pages 107-115

    Several crosses have done between local rice cultivars and improved varieties in order to improve and releas high yield withing cultivars with suitable quality characteristics during lastthree decates in Iran. A hybridization breeding program with high emphasis on quality started in 1985. In that program, two groups of riice cultivar (localaromatic cultivars and high yielding improved ones) werecrossed in all possible mating systems (complete dialllel crosses). Suitable crosses were sellected and segregating generation were handled based on the pedigree method. Quality analysis of the selected sigle plant and lines were done in each generation. Finally six promisiing high yielding lines with good cooking and eating qualities were obtained from Sang Tarom and Hassan sarai with Amol 3. One of them D2-12-54, showed superiority in sense of yield and quality, comparing to others improved cultivars as well as Amol 3 and Nemat cultivars. Quality and some important agronomy characteristics of D2-12-54 (Neda c.v.) are as follows: Amylose content 26.2 percent gelatinization plant heigh 100 cm panicle length 26cm 1000 grain weight, 30gr maturity length 130 days average yield 8384 Kgha-1 resistant to blast and tollerant to stem borrer.

    Keywords: rice, high yielding rice cultivar, Neda, cooking, eating characteristics, gene effects, quantitative, qualitative characters, yield